Zacieranie granic – konferencja z udziałem poznańskich naukowców

W czwartek, 7 listopada 2019 r. odbyła się I Regionalna Konferencja Naukowa w Muzeum pt. „Zacieranie granic”. Wydarzenie zostało zorganizowane we współpracy z Poznańskim Towarzystwem Przyjaciół Nauk. Podczas konferencji swoje referaty wygłosili zaproszeni goście:

1. prof. UAM dr hab. Jacek Schmidt – antropolog kultury, kierownik Zakładu Studiów Polskich i Regionalnych Instytutu Etnologii i Antropologii Kulturowej UAM, współautor książki pt. „Pleszewianie o swoim mieście i sobie. Perspektywa międzypokoleniowa”;
2. dr Błażej Osowski – dialektolog, zatrudniony w Pracowni Dialektologicznej UAM na stanowisku adiunkta, uczeń prof. Jerzego Sierociuka, współpracownik bibliograficznej bazy danych światowego językoznawstwa slawistycznego;
3. prof. UAM dr hab. Andrzej Gulczyński – prawnik, zatrudniony w Katedrze Prawa Rzymskiego i Historii Prawa Sądowego Wydziału Prawa i Administracji UAM, od 2014 r. prezes Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, koordynator prac nad nową monografią Pleszewa i przewodniczący Rady Muzeum Regionalnego w Pleszewie;
4. prof. UAM dr hab. Anna Tobolska – geograf, zatrudniona na Wydziale Geografii Społeczno-Ekonomicznej i Gospodarki Przestrzennej UAM, autorka licznych publikacji naukowych m.in. pozycji pt. „Pleszew. Struktura społeczno-gospodarcza miasta i gminy w ujęciu przestrzennym”, wydanej przez Centrum „Instytut Wielkopolski” UAM i Muzeum Regionalne w Pleszewie.

Uroczystego otwarcia konferencji dokonał Dyrektor Muzeum Regionalnego w Pleszewie Adam Staszak. W imieniu Burmistrza MiG Pleszew Arkadiusza Ptaka oraz obecnej na konferencji Przewodniczącej Rady Miejskiej Adeli Grali-Kałużnej powitał przybyłych gości, a wśród nich Wicestarostę Pleszewskiego Damiana Szwedziaka, pierwszego Starostę odrodzonego Powiatu Pleszewskiego Edwarda Kubisza, Starostę Słupeckiego Jacka Bartkowiaka, Rektora Wyższego Seminarium Duchownego w Kaliszu ks. mgr. lic. Marcina Załężnego, dyrektorów szkół, nauczycieli, muzealników oraz uczniów pleszewskich szkół.

Następnie głos zabrał prof. UAM dr hab. Andrzej Gulczyński, który był koordynatorem i prowadzącym konferencję. Przedstawił on krótko współpracę Pleszewa z Poznańskim Towarzystwem Przyjaciół Nauk i opowiedział o jej efektach.

Pierwszy referat wygłosił prof. UAM dr hab. Jacek Schmidt, a nosił on tytuł „Dawne dzielnice zaborowe i ich mieszkańcy jako regiony i społeczności regionalne. Przykład Wielkopolski”. Tezą przewodnią swojego wystąpienia uczynił stwierdzenie Stanisława Ossowskiego o tym, że z socjologicznego punktu widzenia mieszkańcy dawnych dzielnic zaborowych mogą być klasyfikowani jako społeczności regionalne. W trakcie wykładu omówił konsekwencje wynikające z granic zaborowych w trzech perspektywach: centralnej, regionalnej i lokalnej.

Następnie odczyt pt. „Granice w języku, wśród ludzi, w terenie” wygłosił dr Błażej Osowski. Mówił w nim o badaniach gwaroznawczych prowadzonych na ziemiach obecnego powiatu pleszewskiego, cechach gwarowych tu zarejestrowanych i wpływie na nie Prosny, będącej przez wiele dziesięcioleci rzeką graniczną.

Kolejnym prelegentem był prof. UAM dr hab. Andrzej Gulczyński, którego wykład nosił tytuł „Unifikacja prawa jako sposób likwidacji podziałów”. W swoim wystąpieniu przybliżył zebranym podejmowane działania mające na celu ujednolicenie prawa po odzyskaniu przez Polskę niepodległości. Omówił także udział poznańskich profesorów prawa w działalności Komisji Kodyfikacyjnej Rzeczpospolitej Polskiej. Przywoływał ponadto przykłady zapisów z kodeksów prawnych, które przez lata ulegały różnym modyfikacjom.

Konferencję zakończyło wystąpienie prof. UAM dr hab. Anny Tobolskiej pt. „Pozycja powiatu pleszewskiego w regionie w świetle wskaźników społeczno-gospodarczych”. Prelegentka przeanalizowała wybrane wskaźniki społeczno-ekonomiczne na poziomie mezoregionalnym tj. w układzie powiatów województwa wielkopolskiego i dzięki temu ustaliła pozycję powiatu pleszewskiego pod względem poziomu rozwoju społeczno-gospodarczego. Wśród wskaźników znalazły się chociażby dochody budżetów powiatów na 1 mieszkańca, przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto, zużycie gazu sieciowego w gospodarstwach domowych na 1 mieszkańca czy samochody osobowe na 1000 ludności.

Konferencja odbyła się po raz pierwszy, ale mamy nadzieję nie ostatni. Dzięki współpracy z Poznańskim Towarzystwem Przyjaciół Nauk, którego prezesem jest pleszewianin prof. Andrzej Gulczyński, liczymy na kolejne takie wydarzenia w przyszłości.

Tekst i foto: Katarzyna Rutkowska, Muzeum Regionalne w Pleszewie